Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji zawarło ugodę ze spółką Sferia. Spółka
dostanie nową częstotliwość . W zamian inwestorzy Sferii wycofali
roszczenia względem państwa polskiego z Międzynarodowego Trybunału
Arbitrażowego w Paryżu.

Umowa
została zawarta 16 lipca 2013 r. i uzyskała statut prawnie wiążącej z
dniem 5 sierpnia 2013 r.

Rezerwacja
na nowy zakres częstotliwości będzie obowiązywała do 31 grudnia 2018
roku, zaś spółka nie będzie ubiegać się o żadne częstotliwości z
zakresu dywidendy cyfrowej do końca 2015 roku.

W
listopadzie 2011 r. właściciele Sferii SA – spółki prawa cypryjskiego
Juvel Ltd i Bithell Holdings Ltd poinformowali rząd RP, że zamierzają
zaskarżyć w ich ocenie niezgodne z prawem decyzje Prezesa Urzędu
Komunikacji Elektronicznej do Trybunału Arbitrażowego w Paryżu.
Przedmiotem sporu była niemożność efektywnego korzystania przez Sferię
z częstotliwości radiowych w paśmie 850 MHz, na którym Sferia chciałaby
budować sieć LTE. Wartość przedmiotu sporu oszacowano na kwotę 475 222
000 dolarów (czyli 1 500 000 000 zł).

Inwestorzy
zastrzegli, że jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia notyfikacji
sporu polubowne negocjacje nie doprowadzą do jego rozstrzygnięcia,
skorzystają z prawa wszczęcia arbitrażu inwestycyjnego.

W
2012 r. MAC, po szczegółowej analizie dokumentów i decyzji wydanych w
stosunku do Sferii, zwrócił się do Sferii o doprecyzowanie wysokości
dochodzonych roszczeń oraz o informacje dotyczące sposobu określenia
domniemanej szkody. Ewentualne prowadzenie rozmów ugodowych wymagało
bowiem między innymi stanowiska strony co do oczekiwanych rekompensat.
MAC otrzymał stosowne informacje pod koniec 2012 roku (7 listopada
2012), w związku z czym przeprowadzona została gruntowna analiza
przedstawionych przez Sferię okoliczności i argumentów, a w
szczególności możliwości polubownego rozwiązania sporu.

9
maja 2013 r. właściciele Sferii SA skierowali wniosek o arbitraż w
sporze z RP do Trybunału Arbitrażowego Międzynarodowej Izby Handlowej w
Paryżu. Wniosek został złożony na podstawie polsko-cypryjskiej umowy o
wzajemnej ochronie inwestycji z 1992 r. Z uwagi na ochronę ważnych praw
oraz interesów Skarbu Państwa Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
upoważniło Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa do wykonywania
zastępstwa procesowego RP przed Trybunałem oraz przygotowując się do
ewentualnego postepowania wskazało arbitra do składu orzekającego.

Sprawa
została zapoczątkowana już w 2003 r. wydaniem przez Prezesa URTiP
decyzji z dnia 31 grudnia 2003 r. dokonującej rezerwacji częstotliwości
w zakresie 838 MHz-843 MHz oraz 883 MHz-888 MHz, przeznaczonych do
wykorzystywania w stacjonarnej sieci telefonicznej na obszarze RP, do
dnia 31 grudnia 2018 r.

W
związku ze stwierdzeniem występowania szkodliwych zakłóceń rezerwacja
ta została następnie zmieniona na podstawie decyzji Prezesa URTiP z
dnia 20 października 2005 r. (zakres 838-843 MHz oraz 883-888 MHz
zmieniono na zakres 824-830 MHz oraz 869-875 MHz; zakres ten Spółka
użytkuje obecnie). Od momentu kolejnej zmiany decyzji – 19 marca 2009
r. – Sferia ma prawa do wykorzystywania przyznanych jej częstotliwości
zarówno w służbie stałej jak i ruchomej. Jednocześnie UKE odmawiało
wydania pozwoleń radiowych w oparciu o powyższą decyzję z uwagi na to,
że wykonywanie tej decyzji przez Sferię generowałoby zakłócenia w
paśmie częstotliwości radiowych obejmującym dywidendę cyfrową oraz
częstotliwościach przeznaczonych w UE do wykorzystywania przez system
GSM-R, co stanowiłoby realne zagrożenie dla bezpieczeństwa transportu
kolejowego.

Na
skutek wydanych decyzji Inwestorzy podjęli kroki prawne przeciwko
rządowi RP. Dnia 14 listopada 2011 r. został notyfikowany spór w
Trybunale Arbitrażowym przeciwko Polsce.

Minister
Administracji i Cyfryzacji jako minister właściwy do spraw łączności
został wyznaczony do prowadzenia tego postępowania ze strony rządu RP.
MAC dokonał rzetelnej analizy argumentacji dotyczącej przedmiotowej
sprawy zarówno pod kątem wejścia w spór, jak również możliwości
ugodowego rozstrzygnięcia tego problemu, mając na celu znalezienie
rozwiązania, które będzie minimalizować negatywne skutki dla Skarbu
Państwa.

Przeprowadzone
zostały niezależne ekspertyzy mające na celu oszacowanie wartości
roszczeń w sporze inwestycyjnym, a także niezbędne ekspertyzy
merytoryczne. Ekspertyzy te wykazały, że:

–
Problem związany z możliwością wykonywania działalności przez Sferię z
wykorzystaniem przydzielonych Spółce zakresów częstotliwości tkwi już w
pierwotnym przydziale częstotliwości tj. w decyzji z dnia 31 grudnia
2003 r., o czym może świadczyć chociażby fakt konieczności zmiany tej
decyzji z uwagi na występujące zakłócenia w pracy sieci GSM.

–
Przyznanie Sferii decyzją z dnia 20 października 2005 r.
niezharmonizowanego międzynarodowo pasma powoduje w chwili obecnej
poważne problemy przy wydawaniu dla Sferii pozwoleń radiowych, ponieważ
w większości przypadków Prezes UKE – w procesie koordynacji
międzynarodowych – otrzymuje stanowisko państw sąsiednich o braku zgody
bądź zgodę po warunkiem.

–
Decyzja UKE z marca 2009 r., którą została dopuszczona ruchomość, z
dzisiejszego punktu widzenia nie powinna była nigdy mieć miejsca.
Należy jednak zauważyć, iż pierwotnie Prezes UKE wydał decyzję odmowną,
jednak WSA uchylił tę decyzję Prezesa UKE i nakazał mu wydanie decyzji
pozytywnej dla Sferii, dopuszczającej służbę ruchomą.

–
Podzakres częstotliwości przyznany Sferii znajduje się w niedalekim
sąsiedztwie zakresu częstotliwości przeznaczonego do wykorzystania w
systemie GSM-R, który jest wdrażany w krajach UE do zapewnienia
interoperacyjności systemu kolei. Separacja pomiędzy częstotliwościami
wykorzystywanymi przez Sferię a częstotliwościami GSM-R nie wystarcza,
by wykluczyć groźbę powstawania zakłóceń w pracy systemu GSM-R w
sytuacji wydania dla Sferii (w chwili obecnej) pozwoleń i wybudowania
przez Spółkę sieci na terenie całego kraju.

–
Wydanie obecnie dla Sferii pozwoleń radiowych na przyznane,
problematyczne częstotliwości, kiedy system GSM- R jeszcze nie powstał
(przypuszczalnie może powstać za 2-3 lata), może spowodować, iż podmiot
ten rozpocznie inwestycje oraz świadczenie usług. Docelowo skutkowałoby
to po uruchomieniu GSM-R koniecznością wyłączenia sieci Sferia i
roszczeniami do Skarbu Państwa o odszkodowanie. Ponadto w przypadku
utrzymywania takiego stanu rzeczy mogłoby się okazać, że zarówno
inwestycje poczynione przez Sferię w najbliższych latach, jak nakłady
inwestycyjne związane z budową systemu GSM-R byłyby dużo wyższe.

Dodatkowo
koniecznym jest wskazanie, iż;

–
dotychczasowe zasoby częstotliwości wyznaczone na potrzeby systemów
GSM-R są niewystarczające, w związku z tym Komisja Europejska planuje
rozszerzenie zasobów częstotliwościowych dla tego systemu. Wówczas
pojawi się bardzo poważny problem, ponieważ zakresy częstotliwości
Sferii i GSM-R będą się w części pokrywały i w takiej sytuacji nie
będzie możliwości równoczesnej pracy obu systemów bez groźby ich
wzajemnego zakłócania się.

–
w najbliższym czasie spodziewane jest wydanie przez UE regulacji w
sprawie przeznaczenia zakresu 821-832 MHz dla systemów tzw. PMSE
(Programme Making Special Events), wykorzystywanych w procesie
produkcji filmów, programów radiowych i telewizyjnych a także podczas
imprez masowych realizowanych na żywo (np. mikrofony bezprzewodowe,
kamery bezprzewodowe, itp.). Jest bardzo prawdopodobne, że regulacje te
zobowiążą państwa członkowskie do przeznaczenia wspomnianego zakresu
dla PMSE na zasadzie wyłączności (t.j. bez możliwości wykorzystania go
przez inne systemy). Jeden z podzakresów Sferii (824,4-829,44 MHz)
znajduje się dokładnie w środku zakresu przewidzianego dla PMSE i w tej
sytuacji pojawi się realna groźba konieczności cofnięcia rezerwacji
Sferii.

–
do końca roku 2013 planowane jest przeprowadzenie w Polsce aukcji na
częstotliwości z zakresu tzw. dywidendy cyfrowej. W podzakresie 791-821
MHz będą nadawały stacje bazowe systemów szerokopasmowych
korzystających z zasobów dywidendy cyfrowej (np. LTE), natomiast w
podzakresie 824,4-829,44 MHz pracują odbiorniki stacji bazowych Sferii
SA. Wystąpi wówczas analogiczne zagrożenie, jak w przypadku systemu
GSM-R, przy czym tym razem stacje Sferii SA będą narażone na poważne
zakłócenia pochodzące od stacji bazowych systemu LTE.

Biorąc
pod uwagę powyższe przez ostatnie pół roku trwały intensywne prace nad
ugodowym rozwiązaniem sporu. Mając na względzie wymiar oraz skutki
potencjalnych szkód związanych z zakłóceniami wybrany został
najbardziej optymalny scenariusz jego rozwiązania.

Minister
Administracji i Cyfryzacji w dniu 16 lipca 2013 roku zawarł Ugodę ze
Sferią, Bithell, Juvel, JS i Delas, na podstawie której Prezes UKE
został zobowiązany do dokonania zmiany rezerwacji z pasma 824-830 MHz
oraz 869-875 MHz na pasmo 816-821 MHz oraz 857-862 MHz przy czym
rezerwacja ta jest ważna do dnia 31 grudnia 2018 r.

Rekompensata
przyznana Sferii w ramach ugody nie zakłóci normalnego funkcjonowania
rynku telekomunikacyjnego w Polsce, gdyż w wyniku zmiany rezerwacji
Sferia uzyska 1/6 część pasma, które będzie przedmiotem aukcji lub
przetargu na pozostałe częstotliwości z pasma 800 MHz. Zakończenie
sporu i przeniesienie Sferii w ten zakres częstotliwości wyeliminuje
kilka bardzo istotnych problemów z punktu widzenia zarówno Skarbu
Państwa (w wymiarze materialnym i wymiarze rozwoju systemu
bezpieczeństwa na kolei), jak i przedsiębiorców, którzy przy
istniejących zakłóceniach nie mogliby pewnie prowadzić działalności
gospodarczej

Inwestorzy
oraz spółka Sferia zobowiązali się w okresie do 31 grudnia 2015 r. nie
brać udziału w jakiejkolwiek aukcji lub przetargu na pozostałe
częstotliwości z zakresu dywidendy cyfrowej (tj. 790-862 MHz), który
zostanie ogłoszony przez Prezesa UKE. Ponadto, inwestorzy zrzekli się w
ugodzie swoich roszczeń przeciwko RP w tej sprawie.

Ugoda
uzyskała statut prawnie wiążącej z dniem 5 sierpnia 2013 r.

źródło: MAiC

Kan