Badacze ds. cyberbezpieczeństwa z F-Secure odkryli problem w zabezpieczeniach komputerów największych producentów, który umożliwia hakerom przejęcie danych z dysku, nawet jeżeli były zaszyfrowane. Cyberprzestępcom wystarczy zaledwie 5 minut fizycznego dostępu, aby przeprowadzić atak.

Problem wynika z braku odpowiednich zabezpieczeń w procesie uruchamiania systemu, co pozwala wykonać znany już od dekady atak nazywany „Cold Boot” (ang. cold – zimny, boot – uruchomienie komputera) [1]. Producenci sprzętu wprowadzili między innymi szyfrowanie dysku za pomocą narzędzi takich jak BitLocker, aby uniemożliwić uzyskanie dostępu, jednak eksperci F-Secure odkryli, że z niewielką modyfikacją Cold Boot można nadal skutecznie przeprowadzić.

Laptopy na celowniku

Problem dotyczy niemal wszystkich użytkowników komputerów, ale szczególnie zagrożone są firmy i organizacje. W świetle nowego odkrycia każdy zgubiony czy skradziony służbowy laptop stanowi ryzyko, gdyż najprawdopodobniej zawiera wrażliwe dane, np. uwierzytelniające dostęp do firmowej sieci.

– Firmy rzadko przygotowane są na fizyczny atak hakerów – mówi Olle Segerdahl, główny konsultant ds. bezpieczeństwa w F-Secure, który odkrył problem. – Tymczasem zagrożenie może stanowić każdy komputer zostawiony w pokoju hotelowym czy skradziony na lotnisku podczas podróży służbowej. Przetestowaliśmy laptopy największych producentów i za każdym razem uzyskaliśmy dostęp. To oznacza, że zdecydowana większość organizacji jest w grupie ryzyka – dodaje Segerdahl.

Jednocześnie nie ma prostego sposobu ochrony urządzeń przed zagrożeniem. O swoim odkryciu F-Secure powiadomił firmy Intel, Microsoft i Apple, jednak problem nie wynika z pojedynczej luki w oprogramowaniu i Sagerdahl nie spodziewa się natychmiastowego rozwiązania. Jak zaznacza, producenci powinni lepiej chronić użytkowników przed atakami, w których zakładamy fizyczny dostęp hakerów do komputera. Jednak w niektórych przypadkach może to wymagać zmian na poziomie sprzętowym, niemożliwych do zastosowania w modelach dostępnych obecnie na rynku.

 

Olle Segerdahl F Secure

Olle Segerdahl, główny konsultant ds. bezpieczeństwa w F-Secure

Jak chronić się przed atakiem?

Największe ryzyko wiąże się z zostawianiem „uśpionego” komputera. Ma to związek z kluczami szyfrującymi dane – w tym trybie pozostają one w pamięci RAM, więc są możliwe do odczytania przez cyberprzestępcę. W celu uzyskania praktycznie nieograniczonego dostępu do zawartości komputera: haseł, dokumentów czy danych, wystarczy wówczas uruchomić odpowiedni program za pomocą pamięci USB lub w inny sposób skopiować zawartość nadal zasilanej pamięci RAM, w której znajdują się klucze szyfrujące. Natomiast gdy komputer przechodzi w stan hibernacji lub zostaje wyłączony, klucze szyfrujące przenoszone są z pamięci RAM na zaszyfrowany dysk twardy. Użytkownicy powinni więc tak skonfigurować sprzęt, aby laptopy automatycznie wyłączały się lub przechodziły w stan hibernacji, gdy nie są używane. Warto również zadbać o funkcję dodatkowego uwierzytelniania przed startem systemu, np. przez nadanie kodu PIN w programie BitLocker.

– Równie ważne jest uświadamianie o zagrożeniu pracowników, zwłaszcza kadry kierowniczej i podróżujących służbowo. Działy IT powinny mieć także gotowy plan działania w sytuacji zgubienia czy kradzieży firmowego komputera, aby zdalnie zablokować konto użytkownika i starać się zminimalizować ryzyko wycieku danych. Wierzymy, że upublicznienie naszego odkrycia to najszybszy sposób dotarcia do użytkowników, a także zwrócenia uwagi na problem niewystarczających zabezpieczeń w obecnych modelach komputerów – podsumowuje Olle Segerdahl.

Konsultanci ds. bezpieczeństwa F-Secure Olle Segerdahl i Pasi Saarinen przedstawią wyniki swoich badań 13 września na konferencji SEC-T w Szwecji oraz 27 września na konferencji Microsoft BlueHat v18 w USA.

[1] Atak polega na odczytaniu danych z pamięci RAM po odcięciu zasilania, np. gdy komputer zostaje ponownie uruchomiony bez zamknięcia systemu. Wymaga schłodzenia pamięci do minusowych temperatur, co daje hakerowi kilka minut na odczytanie danych.