20 listopada 2025 roku na Placu Poczdamskim w Berlinie, w pierwszej stałej europejskiej siedzibie Cirque du Soleil, odbyła się premiera spektaklu ALIZÉ, inaugurująca współpracę zespołu z firmą Epson. Na scenie zagościło widowisko, w którym projekcja jest partnerem artystów, a emitowane obrazy stają się pełnoprawnym elementem opowieści. Jest to możliwe dzięki projektorom Epson EB-PU2220B, współpracującym z zaawansowanym systemem śledzenia ruchu i mapowania obrazu.

 

Kiedy magia spotyka inżynierię – narodziny „Acromagic”

ALIZÉ wyrasta z dorobku Magie Nouvelle – kierunku rozwijanego od ponad dwóch dekad przez Valentine Losseau i Raphaëla Navarro, którzy w spektaklu pełnią role reżyserów, autorów oraz projektantów iluzji i systemów niewidzialności. Magie Nouvelle redefiniuje tradycyjną magię, przekształcając ją w język artystycznego poszukiwania i narzędzie budowania emocji, a nie jedynie demonstrację trików. Po raz pierwszy w historii Cirque du Soleil ten właśnie nurt został połączony z charakterystyczną dla zespołu akrobatyką, tworząc nową formę sceniczną – „Acromagic”. W tym podejściu światło i projekcja nie są dodatkiem do akcji scenicznej, lecz aktywnie współtworzą przestrzeń, która zmienia swój kształt i znaczenie wraz z ruchem performerów.

Widz od pierwszych minut trafia do świata, w którym materia zdaje się uginać pod wpływem projekcji, a ruch artystów jest rozszerzany przez wirtualne struktury. Scenografia staje się dynamicznym organizmem: zarówno materialnym, jak i całkowicie iluzorycznym.

 

„W nowej produkcji projekcja nie ogranicza się do wyświetlania obrazów, ona współtworzy występ” – podkreśla Emilie Emiroglou, Director of Creation w Cirque du Soleil ALIZÉ. „Na początku nie wiedzieliśmy, jak osiągnąć te efekty. Ale dzięki wspólnej pracy całego zespołu i maksymalnym wykorzystaniu nowoczesnej technologii udało się to zrealizować.”

 

 

Trójwymiarowa scena przyszłości – jak powstawała przestrzeń ALIZÉ

Zanim pierwszy projektor trafił do Berlina, cała scena została zasymulowana w stworzonym w tym celu cyfrowym środowisku 3D. Zespół pod kierunkiem projektanta projekcji Félixa Fradet-Faguya tworzył wirtualne symulacje światła, obrazów, ruchów scenografii i położenia performerów. Dzięki temu możliwe było precyzyjne dostosowanie projekcji do każdego elementu przedstawienia – od nagłych zmian tempa po sekwencje, w których artyści „znikają” w świetle. „Projekcja to narzędzie, które potrafi odmienić naturę przedmiotu. Może przekształcić teksturę, rozszerzyć przestrzeń i całkowicie zmienić charakter sceny” – mówi Fradet-Faguy.

 

 

System otwarty na dynamikę sceny

W spektaklu zastosowano osiem projektorów laserowych Epson EB-PU2220B o jasności 20 000 lumenów, wyposażonych w wymienne obiektywy tworzących jeden spójny obraz. Technologia 3LCD gwarantuje stabilność barw w środowisku teatralnym, gdzie wyzwaniem jest zaburzające kolorystykę zmienne światło sceniczne czy dym.

Za sprawną koordynację światła z ruchem odpowiada nie tylko zaawansowana technologia projekcyjna, ale także systemy śledzenia w podczerwieni (IR), automatyczna kalibracja w czasie rzeczywistym oraz monitorowanie pozycji projektorów podczas ich przemieszczania. Całość spinają zewnętrzne systemy sterowania, które zostały precyzyjnie zsynchronizowane z platformami kontrolnymi Cirque du Soleil, zapewniając harmonijną integrację każdego elementu spektaklu.

Pozwala to projektorom „podążać” za sceną – zarówno wtedy, gdy zmienia się układ przestrzenny, jak i w momentach, w których elementy scenografii wprowadzane są na żywo.

 

 

Projekcja jako scenografia

Spektakl ALIZÉ dowodzi, że projekcja może zastępować tradycyjne dekoracje sceniczne, jednocześnie otwierając zupełnie nowe możliwości wizualne. W trakcie przedstawienia widzowie widzą sceny, w których światło sprawia wrażenie spowalniającego czas, a elementy scenografii „zapadają się” w głąb wyświetlanego obrazu. Dynamiczne, ruchome struktury świetlne reagują na gesty performerów, a projekcje przenikają z widowni na scenę, co całkowicie zmienia perspektywę odbioru i pozwala publiczności zanurzyć się w świecie przedstawienia.

Technologia nie jest tu ozdobą, lecz narzędziem narracji. „Wielu z nas zastanawiało się, jak te efekty uda się zrealizować w praktyce. Dzięki zespołowi kreatywnemu i technicznemu oraz technologii, którą dysponujemy, możliwe stało się to, co początkowo wyglądało na niewykonalne” – dodaje Emiroglou.

 

Nowy standard przestrzeni immersyjnych

 

„ALIZÉ doskonale pokazuje, jak Epson rozumie rolę projekcji – nie jako technicznego dodatku, ale jako warstwy, która pomaga budować znaczenie sceny. W tym spektaklu projektowane obrazy wykreowały scenografię a także stały się częścią choreografii, a nie jedynie dodatkiem wizyjnym” – podkreśla Norbert Gościński z Epson Polska. „To nie tylko spektakularne wydarzenie artystyczne, lecz również zaawansowany projekt inżynieryjny, który stanowi wzór dla europejskiej branży AV. Połączono tu środowisko wielu projektorów ze światłem, dynamicznymi zmianami scenografii oraz choreografią, tworząc integralną całość. Bardzo ważna jest też konsekwentna spójność kolorystyczna w uwzględnieniu interakcji ze światłem scenicznym, a także precyzyjny mapping i śledzenie ruchu w czasie rzeczywistym, co pozwala płynnie integrować obrazy ze sceniczną dynamiką oraz ruchem artystów. Jednym z kluczowych czynników jest codzienna niezawodność i stabilność działania w tak wymagającym i trudnym dla urządzeń środowisku”.

 

Wszystko wskazuje na to, że ALIZÉ jest pierwszym z wielu wspólnych projektów Epson i Cirque du Soleil. Obie organizacje zapowiadają dalsze działania, które mają rozbudować język wizualny spektakli i wykorzystać projekcję do tworzenia jeszcze bardziej zaawansowanych przestrzeni immersyjnych. Premiera w Berlinie pokazuje, że ta współpraca ma potencjał wyznaczyć kierunek dla nowoczesnych produkcji teatralnych i rozrywkowych.