Dziś – wedle danych GUS – aż 33 proc. gospodarstw domowych nie korzysta z Internetu. To 9,5 mln osób.

1. Bariery w dostępie do Internetu i innych mediów cyfrowych:

1.1. Podstawową barierą jest bariera mentalna,
związana z brakiem motywacji i/lub obawami przed korzystanie z mediów
cyfrowych.

1.2. Wiąże się ona z tym, że osoby e-wykluczone nie
wiedzą, jak działają media cyfrowe, jak z nich korzystać, ile to
kosztuje, a przede wszystkim – do czego im to się może przydać i jakie
korzyści odniosą z korzystania z mediów cyfrowych.

1.3. W przypadku niektórych grup e-wykluczonych,
np. osób niepełnosprawnych czy starszych, barierą jest niedostosowanie
treści i formy przekazu za pośrednictwem mediów cyfrowych do ich
możliwości, a także niedostosowanie do tych możliwości oprogramowania i
sprzętu.

1.4. Niskie kompetencje cyfrowe oraz niska
motywacja do korzystania z cyfrowych mediów są często powiązane z
niskimi kompetencjami społecznymi i zawodowymi, skutkującymi
wykluczeniem społecznym.

1.5. W przypadku niektórych grup społecznych,
przede wszystkim osób o niskich dochodach, ograniczeniem są również
koszty związane z korzystaniem z nowych technologii (sprzęt,
oprogramowanie, koszty użytkowania).

1.6. Ograniczeniem jest także wciąż nierówny dostęp
(w wymiarze geograficznym, społecznym i ekonomicznym) do edukacji i
wsparcia w zakresie korzystania z mediów cyfrowych.

2. Najważniejsze grupy społeczne zagrożone e-wykluczeniem w Polsce:

2.1. Osoby dojrzałe i starsze (50+),
2.2. Osoby niepełnosprawne,
2.3. Rolnicy, mieszkańcy wsi,
2.4. Osoby z niskim i średnim wykształceniem,
2.5. Osoby o niskich dochodach,
2.6. Osoby bezrobotne.

3. Głównym sposobem tworzenia motywacji jest pokazywanie korzyści z
korzystania z mediów cyfrowych. Te korzyści to:

3.1. poprawa jakości życia,
3.2. zwiększanie samodzielności,
3.3. łatwy dostęp do bieżących informacji,
3.4. przełamanie samotności, utrzymywanie bieżących
kontaktów z bliskim czy znajomymi,
3.5. oszczędzanie pieniędzy i czasu,
3.6. zwiększanie szans na rynku pracy,
3.7. ułatwienie dostęp do edukacji, także zawodowej,
3.8. źródło przyjemności i rozrywki.

4. Rekomendacje dotyczące działań na rzecz włączenia cyfrowego:

4.1. Treści w mediach cyfrowych tworzone za publiczne pieniądze
powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych i starszych (zgodne ze
standardami WCAG 2.0). W szczególności dotyczy to treści tworzonych w
ramach środków unijnych.

CEL: Ułatwienie dostępu
do treści w mediach cyfrowych osobom niepełnosprawnym i starszym.

KTO: Rada Ministrów w
zakresie rozwiązań dotyczących środków budżetowych, Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego jako Instytucja Zarządzająca programami unijnymi.

4.2. Monitorowanie przestrzegania standardów i realizacji
rozporządzenia w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych
wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci
elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych

CEL: Zapewnienie
wdrażania standardów dostępności treści internetowych dla osób
niepełnosprawnych i starszych

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

4.3. Upowszechnianie wiedzy na temat standardów dostępności,
sposobów ich wdrażania, korzyści wynikających z ich stosowania oraz
dobrych praktyk w tym obszarze

CEL: Zwiększenie skali
stosowania standardów dostępności treści w mediach cyfrowych dla osób
niepełnosprawnych i starszych

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacjioraz Ministerstwo Gospodarki, organizacje
pracodawców, uczelnie wyższe, izby gospodarcze

4.4. Promowanie i upowszechnianie zaleceń i dobrych praktyk w
zakresie użyteczności stron i narzędzi internetowych

CEL: Ułatwienie dostępu
i zachęcenie do korzystania przez różne grupy osób e-wykluczonych
(niepełnosprawnych, seniorów, osoby z niższym wykształceniem, rolników,
itd.)

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

4.5. Wykorzystanie obecnego potencjału w zakresie dostępu do
komputera i internetu (np. biblioteki).

CEL: Zwiększenie
efektywności działań służących włączaniu cyfrowemu różnych grup
społecznych poprzez wykorzystanie istniejącego potencjału

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

4.6. Systemowe rozwiązanie zapewniające
dostęp do edukacji cyfrowej dla osób niepełnosprawnych i starszych
wymagającej specjalnego programu i odpowiednio przygotowanych
edukatorów.

CEL: Zwiększanie
motywacji i wiedzy w zakresie korzystania z komputera i Internetu wśród
grup e-wykluczonych

KTO: Ministerstwo Pracy
i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

4.7. Wdrożenie mechanizmów inwentaryzacji, udostępnienia i stałej
aktualizacji danych dotyczących dotychczasowej wiedzy i doświadczeń w
zakresie włączenia cyfrowego (programy, projekty, punkty dostępu,
zasoby ludzkie, sprzętowe, treści itp.), także pod kątem dostępności
dla osób starszych i niepełnosprawnych.

CEL: Zwiększenie
skuteczności i efektywności działań podejmowanych na rzecz włączenia
cyfrowego

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

4.8. Poszerzenie dostępu do technologii asystującej (sprzęt
komputerowy dostosowany do osób niepełnosprawnych i starszych) poprzez
wsparcie finansowe zakupów sprzętu, promowanie rozwiązań bezpłatnych i
uniwersalnie zaprojektowanych.

CEL: Ułatwienie dostępu
do Internetu osobom starszym i niepełnosprawnym.

KTO: Państwowy Fundusz
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz samorządy terytorialne

4.9. Ogólnopolska kampania społeczna skierowana do różnych grup
e-wykluczonych, wykorzystująca przekaz analogowy (przede wszystkim
telewizję, radio i prasę).

CEL: Budowanie
motywacji, przełamywanie strachu, wskazywanie korzyści, podtrzymywanie
nawyków, informowanie o dostępnym wsparciu.

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

4.10. Ogólnopolska kampania społeczna skierowana do otoczenia (osób
włączonych cyfrowo).

CEL: Zachęcenie osób
włączonych cyfrowo do dzielenia się kompetencjami z e-wykluczonymi,
pokazanie korzyści z włączenia cyfrowego, stworzenie klimatu
społecznego przychylne e-włączeniu różnych grup społecznych.

KTO: Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji

Jakie zasady w odniesieniu do Karty Wolności w Internecie
zidentyfikowali uczestnicy warsztatu „integracja cyfrowa”?

  • Obywatele mają prawo do korzystania z Internetu – bo to
    gwarantuje im samodzielność i niezależność
  • Obywatele mają prawo do niekorzystania z Internetu, jeżeli taki
    jest ich świadomy, wolny wybór. Nikt nie może być zmuszany do
    korzystania z technologii cyfrowych. Państwo ma obowiązek zostawić
    obywatelowi możliwość wyboru sposobu, w jakim on się z państwem
    kontaktuje (cyfrowo lub analogowo).
  • Państwo nie może ograniczać obywatelom, treści dostępnych w
    internecie, o ile oczywiście są one zgodne z prawem.Filtry i innego
    rodzaju spotykane dziś ograniczenia są niedopuszczalne. Obywatel ma
    prawo robić w sieci wszystko to, czego nie zabrania mu prawo.
  • „Dostępne” nie znaczy tylko „w zasięgu technicznym”. Dostępne to
    także zrozumiałe i łatwe w użyciudla różnych grup społecznych, np. osób
    niepełnosprawnych, starszych czy też osób z niskim wykształceniem.
  • Włączenie do Internetu osób e-wykluczonych, wzbogaci sam
    Internet, będzie więc korzystne dla jego dotychczasowych użytkowników.

Oto dotychczasowe ustalenia warsztatu „integracja cyfrowa” – jednego z pięciu warsztatów eksperckich, które przygotowują propozycje na kolejne spotkanie Kongresu Wolności w Internecie, planowane na koniec maja.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji czeka na komentarze

źródło: MAiC

Kan