Rynek Pracy Specjalistów H1 2021 – Rozpędzona rekrutacja

440 608 ofert zatrudnienia zamieścili pracodawcy na Pracuj.pl w pierwszym półroczu 2021. To potwierdzenie pozytywnych tendencji, obserwowanych na rynku pracy w Polsce. W minionym półroczu widoczne było wyraźne ożywienie aktywności rekrutacyjnej firm. Ostatnie sześć miesięcy to dalszy wzrost udziału ofert pracy zdalnej, kierowanych do pracowników fizycznych czy na stanowiska wymagające wysokich kompetencji cyfrowych. Zapraszamy do lektury raportu „Rynek Pracy Specjalistów H1 2021”.

I półrocze 2021 – wybrane ustalenia:

• 440 608 ofert zatrudnienia zamieszczono na Pracuj.pl w I półroczu 2021.
• Liczba ogłoszeń na portalu wzrosła w stosunku do II półrocza 2020 o 45%.
• Najczęściej szukane specjalizacje: sprzedaż, IT, obsługa klienta.
• Udział ofert pracy wymagających wysokich kompetencji cyfrowych to 32%.
• Więcej niż co dziesiąta oferta na Pracuj.pl dotyczyła pracy zdalnej.

I półrocze 2021 – czas wzrostów

Pierwsze półrocze 2021 przyniosło wiele optymistycznych tendencji i danych dla rynku pracy w Polsce, szczególnie wyraźnie widocznych w porównaniu z wyjątkowo trudnym pierwszym półroczem 2020. Konsekwencje ekonomiczne wybuchu pandemii COVID-19, tzw. pierwszy lockdown i niepewność pracodawców w pierwszych miesiącach po pojawieniu się koronawirusa w Polsce sprawiły, że przed rokiem obserwować można było znaczące spadki liczby ofert rok do roku na całym polskim rynku rekrutacji online.

Tymczasem I półrocze 2021 roku przebiegało na Pracuj.pl pod kątem dalszego, konsekwentnego wzrostu aktywności rekrutacyjnej pracodawców obserwowanego w drugiej części 2020. Liczba ofert pracy opublikowanych na Pracuj.pl między styczniem i czerwcem 2021 wyniosła bowiem 440 608 ogłoszeń – co stanowiło wzrost o aż 45% w stosunku do II półrocza 2020. Konsekwentne wzrosty można było zaobserwować także w poszczególnych miesiącach bieżącego roku – okres między kwietniem i czerwcem 2021.

Na aktywność pracodawców na portalu w minionych sześciu miesiącach miały wpływ zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Do czynników zewnętrznych należy zaliczyć przede wszystkim poprawę nastrojów na rynku pracy, lepsze perspektywy gospodarcze oraz osłabienie skali rozwoju pandemii COVID-19. Sytuacja ta zachęcała pracodawców do bardziej aktywnego poszukiwania nowych pracowników, a kandydatów – do rozważenia wyboru nowego, bardziej atrakcyjnego miejsca zatrudnienia. Czynnikiem wewnętrznym jest z kolei bardzo pozytywny powszechny odbiór nowej platformy marketingowej „W środowisku Pracuj.pl”, uruchomionej przez portal w I kwartale 2021, a także działania sprzedażowe Grupy Pracuj skierowane do różnych grup pracodawców.

Specjalizacje poszukiwane w H1 2021

Wydarzenia ostatnich kilkunastu miesięcy nie zmieniły przynajmniej jednej tendencji, stale obserwowanej od lat – czyli wiodącej roli rekrutacji specjalistów ds. handlu i sprzedaży. Do tej grupy kierowane było 29% wszystkich ogłoszeń zamieszczonych w I półroczu 2021. Nie oznacza to jednak, że nie nastąpiły przetasowania w czołówce najbardziej popularnych specjalizacji. Na drugim miejscu w tym zestawieniu po raz pierwszy w historii znaleźli się specjaliści IT – kierowana była do nich co piąta oferta na Pracuj.pl.

Na trzecim miejscu uplasowała się natomiast obsługa klienta, czyli wieloletni wicelider zestawienia (15% wszystkich ogłoszeń). Dużym zainteresowaniem cieszyli się także pracownicy fizyczni (11%), inżynierzy (10%) i specjaliści ds. finansów (9%).

Udział ofert pracy w handlu i sprzedaży na Pracuj.pl utrzymał się w I półroczu 2021 na wysokim poziomie, czemu sprzyjało przede wszystkim stopniowe zdejmowanie części obostrzeń związanych z pandemią, a także poszukiwanie handlowców i sprzedawców wspierających sprzedaż online. Rekrutacje w tym obszarze pozwalają na umiarkowany optymizm, dotyczący dostępności ofert pracy dla tej grupy także w nadchodzących miesiącach – przy zastrzeżeniu, że utrzyma się spokojny charakter obecnej fazy pandemii COVID-19.

Jak podkreślają analitycy i eksperci rynku HR, po szoku pierwszych miesięcy lockdownu w 2020 roku rekrutacje kierowane do specjalistów IT powróciły szybko na znane wcześniej, dynamiczne tory. Dowodzą tego dane Pracuj.pl i rola wicelidera zestawienia za I półrocze 2021, pełniona przez tę specjalizację. Główną zmianą, która zaszła w wyniku pandemii i obserwowaną także w ostatnich miesiącach była rosnąca rola rekrutacji kierowanych do specjalistów mid- i senior, a nieco mniejsza liczba ofert na stanowiska juniorskie w IT.

Rosnące znaczenie kompetencji cyfrowych

Opublikowany w maju 2021 raport Pracuj.pl „Cyfrowa ewolucja kariery” wykazał, że Polacy są świadomi dużej roli kompetencji cyfrowych na rynku pracy – ich rosnące znaczenie dostrzega 66% respondentów. Jednocześnie 2 na 3 pracowników oceniało pozytywnie posiadane zawodowe kompetencje cyfrowe – czyli zdolność do sprawnego wykorzystywania technologii, w tym urządzeń, internetu, programów – w codziennej pracy. Te postawy nie do końca zgadzają się z analizami Komisji Europejskiej, stawiającymi pod tym względem Polskę dopiero na 22. miejscu w rankingu państw Unii Europejskiej.

Tymczasem, jak wskazują dane Pracuj.pl, kształcenie kompetencji cyfrowych już dziś powinno stanowić priorytet. Aktywność pracodawców wskazuje bowiem na ich bardzo ważny udział w puli ofert. Analitycy Pracuj.pl przyjrzeli się pięciu specjalizacjom, w których różnorodne kompetencje cyfrowe mają rosnące znaczenie. Są to rozwój oprogramowania, administracja IT, marketing/reklama/grafika, internet/e-commerce oraz badania i rozwój. Łączny udział ogłoszeń kierowanych do specjalistów w tych obszarach na Pracuj.pl wyniósł w I półroczu 2021 aż 32%. Warto zaznaczyć, że wspomniane kategorie nie wyczerpują całego zakresu miejsc pracy wymagających kompetencji cyfrowych, ale obrazują zachodzące na rynku tendencje.

Wzrosty w specjalizacjach dotkniętych COVID-19

Obawy o wpływ pandemii COVID-19 na miejsca pracy i kondycję firm dotyczyły w minionych miesiącach szczególnie branż, które najmocniej były narażone na konsekwencje zamrożenia gospodarki. Rzeczywiście, szczególnie w II kwartale minionego roku takie specjalizacje jak np. praca fizyczna, produkcja, budownictwo czy hotelarstwo, gastronomia i turystyka zostały doświadczone przez skutki rosnącej niepewności, a wiele rekrutacji było wstrzymywanych. Ponadto polityka oszczędności i niejasna sytuacja kadrowa dotykała szczególnie specjalistów ds. marketingu i ekspertów HR. Dane zebrane przez analityków Pracuj.pl wskazują jednocześnie jednak, że liczba rekrutacji we wszystkich wskazanych dziedzinach w I półroczu 2021 znacząco wzrosła.

Największe ożywienie wśród wskazanych specjalizacji dotyczyło ekspertów ds. HR. Kierowano do nich aż o 87% ofert więcej niż w II półroczu minionego roku, co stanowi dodatkowy dowód rosnących potrzeb firm w zakresie zarządzania kadrami i ich rekrutacji. Niewiele mniejsze wzrosty w stosunku do poprzedniego półrocza dotyczyły marketingu (70%), na co wpływ miał wzrost zapotrzebowania firm na działania z obszaru digital marketingu, dynamicznie rozwijające się w czasach pandemii. Wzrost liczby ofert pracy dotyczył również turystyki, hotelarstwa i gastronomii (67%), a także budownictwa (59%). Niższa, ale wciąż wyraźnie dodatnia dynamika liczby rekrutacji obserwowana była w przypadku rekrutacji pracowników fizycznych i specjalistów produkcji.

Najczęściej rekrutujące branże w I półroczu 2021

Eksperci Pracuj.pl sprawdzili także, firmy z których branż najczęściej rekrutowały na Pracuj.pl w I półroczu 2021. Największa liczba ofert, podobnie jak ostatnich latach, pochodziła od pracodawców działających w branży bankowości i finansów. Co ciekawe, na drugą pozycję wśród najchętniej rekrutujących wskoczyły natomiast firmy pochodzące z branży nowych technologii, od których pochodziło 9,5% ofert. Na trzecim miejscu uplasowali się pracodawcy z branży handlu i sprzedaży detalicznej (B2C), a na kolejnych – zajmujący się produkcją FMCG oraz budownictwem i inżynierią.

Gdzie poszukiwano w I półroczu 2021

W I półroczu 2021 co piąte ogłoszenie na Pracuj.pl pochodziło od firm z województwa mazowieckiego (20% ofert na portalu). Warto dostrzec, że choć pełni ono rolę zdecydowanego lidera, jego udział w całej puli ogłoszeń regularnie spada – w I półroczu 2020 było to 22%, a w I półroczu 2019 – 24%.

Podobnie, jak w minionych latach, kolejne pozycje zajmowały województwa znajdujące się w południowej Polsce: dolnośląskie (11%), śląskie (10%) i małopolskie (9%), a obok nich wielkopolskie (9%). Podobnie, ja we wcześniejszych zestawieniach, w okolicach środka stawki znalazły się województwa pomorskie (7%) i łódzkie (6%).

Oferty pracy zdalnej i rekrutacje zdalne

Od wybuchu pandemii COVID-19 Pracuj.pl opublikował trzy edycje badań poświęconych postawom pracowników i kandydatów w obliczu koronawirusa. Respondenci ostatniej, marcowej odsłony – przedstawionej w raporcie „Rok nowej normalności” – po raz kolejny podkreślili znaczenie pracy zdalnej i hybrydowej w obliczu zachodzących zmian. W obu tych modelach pracowało łącznie 47% respondentów portalu, z czego 9 na 10 chciałoby pracować przynajmniej częściowo zdalnie także po zniesieniu wszystkich obostrzeń. Co więcej, zdecydowana większość badanych pracowników i kandydatów była otwarta na udział w zdalnych rekrutacjach.

Warto zauważyć, że powyższe tendencje, odzwierciedlające się w wielu rynkowych badaniach i opracowaniach, znalazły swoje odbicie w aktywności pracodawców na Pracuj.pl. Pod koniec I półrocza 2021 już więcej, niż co dziesiąta oferta na portalu dotyczyła ofert pracy zdalnej. To wynik ponad dwukrotnie wyższy, niż odnotowany w tym samym okresie rok wcześniej i blisko trzykrotnie wyższy niż tuż przed startem pandemii koronawirusa w Polsce.

Co równie ciekawe, w tym samym okresie oferty z tagiem „rekrutacja zdalna” stanowiły co trzecie ogłoszenie dostępne na portalu. To wynik bardzo przybliżony do odnotowanego na koniec grudnia 2020. Dane te wspierają hipotezę, zgodnie z którą rekrutacje zdalne utrzymają mocną pozycję niezależnie od przebiegu sytuacji epidemiologicznej.

Aktywność kandydatów pod ofertami pracy

Podobnie, jak w raporcie „Rynek Pracy Specjalistów 2020”, analitycy Pracuj.pl przyjrzeli się ofertom, pod którymi kandydaci wykazywali się największym zaangażowaniem – czyli najczęściej wybierali pole „aplikuj” zamieszczone w ofertach. W czołowej dziesiątce pod tym względem w I półroczu 2021 roku znalazły się specjalizacje szczególnie dotknięte efektami pandemii koronawirusa i związanych z nią lockdownów, takie jak administracja biurowa, call center, obsługa klienta czy sprzedaż.

Wśród kategorii przyciągających najwięcej kandydatów znalazły się także łańcuch dostaw oraz transport i logistyka. To dwie specjalizacje, w przypadku których w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy można było obserwować zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje dla kandydatów związane z pandemią. Na przykład, na korzyść kandydatów w tych obszarach działał dynamiczny wzrost znaczenia branży e-commerce i transportu produktów kupowanych w sieci, a co za tym idzie – popytu na kurierów i kierowców. Natomiast mniej sprzyjającą tendencją były obostrzenia w transporcie międzynarodowym czy utrudnienia w pracy z siedzib firm, szczególnie odbijające się na logistykach, utrudniające tworzenie planów rekrutacyjnych i organizację pracy.

Topową dziesiątkę najbardziej aktywnych kandydatów uzupełniają specjalizacje związane z branżą kreatywną, np. marketing, media/sztuka/rozrywka, public relations, reklama i grafika – których sytuacja pod względem liczby dostępnych ofert w I półroczu 2021 wyraźnie poprawiła się choćby w stosunku do pierwszych miesięcy pandemii.

Ciekawe perspektywy rekrutacji

Wyniki raportu „Rynek Pracy Specjalistów H1 2021” pozwalają na ostrożny optymizm w ocenie perspektyw rekrutacji na najbliższe miesiące, a także wskazują na bardziej trwałą tendencję do wzrostu intensywności działań HR po trudnym okresie pierwszych miesięcy pandemii koronawirusa. Jednocześnie jednak wskazują na wiele ciekawych tendencji, które wpływały na strukturę ogłoszeń w I półroczu: pracę zdalną i hybrydową, kompetencje cyfrowe czy rekrutację zdalną.

Wszystkie one prawdopodobnie będą znacząco wpływać na ewolucję modeli rekrutacji w najbliższych latach, a także przyczyniają się do utrzymania optymistycznej dynamiki rekrutacji od II półrocza 2020.

Pozytywne doświadczenia rekrutacji zdalnej i rosnąca biegłość w wykorzystaniu tej formy działań HR sprawiły, że w poszukiwaniu pracowników jeszcze częściej, niż przed pojawieniem się COVID-19 sięgano po wirtualne narzędzia kontaktu z kandydatami. „Fizyczne” spotkania rekrutacyjne ograniczano do minimum zwłaszcza w przypadku zawodów nie wymagających testów manualnych, w wielu wypadkach onboarding nowo zatrudnionych osób również odbywał się online.

Z kolei ogromny wzrost znaczenia pracy zdalnej i jej udane wdrożenia sprawiły, że coraz częściej dyskutuje się o modelu hybrydowym jako tym, który już w najbliższej przyszłości przyjmie wiodącą rolę w wielu branżach – także po opanowaniu pandemii. Praca zdalna będzie stanowić także jeden z ważnych kontekstów wpływających na jeszcze szybszy wzrost znaczenia kompetencji cyfrowych na rynku pracy – istotnych przy realizacji zadań spoza siedziby pracodawcy.